Objawy bólowe kręgosłupa mogą mieć różny przebieg, natężenie, lokalizacje i czynniki w których występują. Są objawy bólowe kręgosłupa, które człowiek często ignoruje, a które mogą sugerować, że zaczyna dziać się coś naprawdę poważnego.
Ból nieswoisty, zmęczeniowy – jest związany z przeciążeniem różnych struktur kręgosłupa i trudno przypisać mu konkretną przyczynę. Zwykle pojawia się po wysiłku, niewielkim urazie lub po okresie długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej. Ból zmniejsza w spoczynku. Najmocniej odczuwalny jest w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, ale może również promieniować po zewnętrznej stronie uda do kolana. Dolegliwości mogą minąć w ciągu kilku dni, ale jeśli utrzymują się dłużej lub nawracają należy bezwzględnie dać się do specjalisty.
Bóle związane z tzw. niestabilnością funkcjonalną, słabym aparatem mięśniowym – to dolegliwości, które najczęściej występują w pozycjach statycznych, np. gdy dłuższa pozycja stojąca, która objawia się dyskomfortem, uczuciem niewygody, często uniemożliwia utrzymanie ciała w statyce w pozycji stojącej. Dyskomfort powoduje, że osoba się kręci się, rusza tułowiem, szuka miejsca by usiąść. Dyskomfort znika podczas chodu. Objaw ten wymaga specjalistycznej rehabilitacji. Zbagatelizowany prowadzi do dyskopatii i zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Ból korzeniowy lub ból związany zwężeniem kanału kręgowego ( stenoza ) – jest wywołany uciskiem na rdzeń kręgowy lub na jego nerwy przez zwężone struktury kręgosłupa. Najczęściej przyczyną jest uwypuklenie się dysku do kanału kręgowego lub zmiany zwyrodnieniowe.
Wyróżnia się kilka rodzajów tych dolegliwości.
Zespół bólowy korzeniowy – mający „rwący” lub „piekący” charakter. Promieniuje do okolicy kończyny zaopatrywanego przez drażnione nerwy – rwa kulszowa, rwa udowa. Powoduje objawy drętwienia, mrowienia i osłabienie siły mięśniowej zajętej okolicy kończyny. Często pojawia się nagle, np. po podniesieniu ciężkiego przedmiotu lub po okresie długotrwałego siedzenia, ale często początek choroby jest mało uchwytny. Objawem alarmującym jest ból pojawiający się podczas zginania tułowia, po wstaniu z pozycji siedzącej do stojącej, a także podczas kaszlu czy kichania. Często ataki bólu występują naprzemiennie z okresem względnego spokoju.
Zespół tzw. ogona końskiego – charakteryzuje go pojawienie się zaburzeń czucia i ruchu w obrębie krocza (objaw siodełkowy) oraz czasami obydwu kończyn dolnych. Dodatkowo dochodzi do dysfunkcji i zaburzeń oddawania moczu i stolca. Konieczna jest interwencja chirurgiczna, ponieważ nawet kilkugodzinna zwłoka może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń.
Chromanie przestankowe to typowy objaw dla zwężenia kanału kręgowego. Podczas chodzenia odczuwa się ból krzyża, osłabienie kończyn dolnych, pojawiają się skurcze i bóle łydek (lecz wcześniej wymagają one wykluczenia zaburzeń krążenia w kończynach dolnych). Dolegliwości bólowe nasilają się przy wyproście kręgosłupa i w staniu. Zmniejszają się przy pochyleniu do przodu, siadzie i pochyleniu się, przy wchodzeniu pod górę. Ból z reguły narasta stopniowo, ale może również utrzymywać się na stałym poziomie. Wymagana jest rehabilitacja, a w stanach zaawansowanych interwencja chirurgiczna.
Ból spowodowany inną chorobą. Rzadko bóle kręgosłupa mogą mieć przyczynę rzutującą z sąsiadujących narządów. W przebiegu choroby zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK) ból pojawia się w godzinach porannych, często wybudzając chorego ze snu; ból i sztywność kręgosłupa zmniejszają się podczas ruchu. Przyczyną bardzo silnego, nieustępującego w spoczynku bólu, który pojawia się w godzinach nocnych może być nowotwór lub zakażenie występujące w okolicy kręgosłupa. Chorobom tym najczęściej towarzyszy pogorszenie samopoczucia, spadek masy ciała lub gorączka. Ból kręgosłupa może wystąpić również w przebiegu chorób narządów wewnętrznych – na rozpoznanie wskazują wówczas charakterystyczne objawy, które najczęściej odczuwa się na podobnym poziomie bez względu na ruch czy ułożenie kręgosłupa.
Ból psychogenny – to dolegliwości kręgosłupa, które występują w związku z przebiegiem pogarszającego się stanu psychicznego, wynikającego z przewlekłego stresu lub depresji.
Bez względu na odczuwany dyskomfort, każdy niepokojący objaw powinien być zdiagnozowany. Często bywa tak, że osoba trafia do specjalisty z bardzo zaawansowanym stanem chorobowym, gdyż bagatelizowała objawy lub tłumiła je lekami przeciwbólowymi.
Pamiętajmy, że lek przeciwbólowy działa na ból a nie na jego przyczynę. Nigdy lekiem przeciwbólowym nie wyleczymy zmian strukturalnych czy funkcjonalnych kręgosłupa.
