Buty do biegania

      W ostatnich latach powstało wiele sklepów oferujących specjalistyczne obuwie biegowe, które w założeniu ma chronić kończyny dolne przed przeciążeniem. Mimo, że przemysł obuwniczy kwitnie, ilość kontuzji wśród biegaczy także rośnie. Czy jest jakiś związek między nowoczesnymi butami biegowymi, a ilością kontuzji jakie doznają biegacze? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Osoby szukające właściwego obuwia są zdezorientowane, ponieważ z jednej strony zachęca się je do kupowania coraz to nowszych modeli, z drugiej popularny staje się nurt biegania boso, który odwołując się do naszych korzeni, ma pomóc w zwalczaniu i zapobieganiu kontuzjom. 

    Pierwsze buty biegowe na świecie zaczęto produkować w latach 60 XX w. W tamtych czasach ich budowa była dużo prostsza niż dziś. Z biegiem lat wprowadzono różne elementy amortyzujące oraz stabilizujące, których zadaniem jest odciążenie stopy w czasie jej kontaktu z podłożem, a dokładnie zmniejszanie siły reakcji podłoża. Obecnie buty biegowe posiadają zaawansowane technologicznie systemy, a producenci zapewniają o ich wyjątkowym działaniu. Na rynku mamy dostępne kilka głównych grup obuwia: stabilizujące, amortyzujące, supinujące i minimalistyczne. 

    Do najpopularniejszych obecnie należy obuwie amortyzujące. 
Jego zadaniem jest zmniejszenie sił działających na stopę w czasie biegu. Rzeczywiście badania naukowe potwierdzają ich zmniejszenie, ale…. tylko w momencie uderzenia piętą o podłoże, czyli pierwszego momentu kontaktu stopy z podłożem. Niewiele badań analizuje reakcje w czasie całego przetoczenia. Nie wiemy zatem na pewno, czy fakt posiadania miękkiej podeszwy i poduszki amortyzującej pod piętę tak naprawdę nie zwiększa obciążenia naszych kończyn. Po drugie niewiele prac odnosi się do samej ilości kontuzji w grupach noszących tego typu obuwie. Coraz częściej słyszymy także głosy przeciwników amortyzacji w obuwiu, którzy uważają, że wpływa ona na pewnego rodzaju zakłócenie i nieadekwatną odpowiedź mięśniową. Uważają także, że bieg jest jedną z najbardziej naturalnych aktywności dla naszego ciała, które prawdopodobnie jest przystosowane do biegania po twardej nawierzchni. 

Kolejną grupą obuwia cieszącą się dużym uznaniem są buty supinujące. 
    Ich zadaniem jest korekcja koślawego ustawienia stopy w czasie biegu. Buty supinujące posiadają podwyższenie pod boczną częścią pięty, które koryguje jej koślawe ustawienie. Pomysł wprowadzenia tego typu obuwia wyrósł z przekonania, że wielu biegaczy ma płaskostopie i to ono odpowiada za kontuzje narządu ruchu. Na pewno duże zaburzenia ustawienia stopy są problemem i należy je korygować. Niestety ocena jego wielkości nie jest prosta i wielu sprzedawców wykorzystuje ten fakt. Łuk podłużny stopy w pewnym zakresie odkształca się w czasie biegu, czyli mamy do czynienia z naturalnym koślawieniem, co jest jak najbardziej naturalne i warunkuje prawidłowe absorbowanie wstrząsów. Musimy także wziąć pod uwagę, że pewne nieduże zaburzenia posiada większa część społeczeństwa, a związek płaskostopia i częstszych kontuzji narządu ruchu nie został potwierdzony w rzetelnych badaniach naukowych. Jeśli już decydujemy się na zmianę ustawienia pięty, warto podejść do tego profesjonalnie i skontaktować się z terapeutą specjalizującym się w wykonywaniu wkładek do butów, których wykonanie poparte jest dokładnym badaniem. Temat obuwia supinującego nie jest do końca zgłębiony i wymaga dokładniejszych badań naukowych. 

    Przeciwnicy nowoczesnego obuwia biegowego stworzyli alternatywne obuwie minimalistyczne, które jest pewnego rodzajem powrotem do przeszłości, kiedy człowiek poruszał się boso. Obuwie to zapewnia minimalną ochronę dla naszych stóp, a zarazem stwarza warunki podobne do biegania boso. 

    Zwolennicy biegania bez butów przeprowadzili wiele badań pokazując różnice w ustawieniu naszego ciała w czasie biegania w boso. Bieganie bez butów powoduje, że w czasie kontaktu stopy z podłożem lądujemy na przodostopiu, a nie na pięcie, jak ma to miejsce w przypadku zwykłego obuwia biegowego. Co więcej, w czasie uderzenia stopy o podłoże nasze kolano znajduje się w większym zgięciu, co wpływa na lepszą amortyzację. Niestety mimo teorii lekarze zwracają uwagę, że wielu biegaczy korzystających z obuwia minimalistycznego doznaje kontuzji stopy i podudzia. Prawdopodobnie jest to spowodowane zbyt szybką zmianą rodzaju obuwia i braku odpowiedniego wprowadzenia. Decydując się na taką zmianę należy przystosować organizm i początkowo biegać zamiennie w zwykłych butach i minimalistycznych. 

    Wiedza na temat obuwia biegowego jest niekompletna. Ciężko też odnaleźć się wśród różnorodnych doniesień, które nie zawsze wiążą się ze szczerą wolą pomocy kontuzjowanym biegaczom. Niestety dzisiejszy „przemysł biegowy” to duże pieniądze, dlatego wybierając buty dla siebie trzeba kierować się zdrowym rozsądkiem. Biorąc pod uwagę dzisiejszą wiedzę, obuwie biegowe powinno być proste z jak najmniejszą amortyzacją. Oczywiście musi być miękkie i elastyczne, aby stopa mogła swobodnie pracować w czasie biegu, ale specjalne systemy amortyzacyjne tak naprawdę mogą powodować wiele szkód. Prozdrowotne działanie żadnych nowoczesnych butów biegowych nie zostało udowodnione w rzetelnych badaniach, dlatego wybierając buty powinniśmy także kierować się komfortem i obserwować reakcje naszego narządu ruchu.