Badanie stóp. Sprawdź czy Twoja postawa ciała jest prawidłowa
Stopy
Gdy stoimy nieruchomo stopy muszą działać jako fundament, który dźwiga ciężar ciała i nieustannie dostosowuje do swoich możliwości górne odcinki ciała i odwrotnie, sam dostosowuje się do możliwości wszystkich części ciała powyżej. Jeśli stopy nie są w stanie zapewnić dobrej stabilizacji to niemożliwe jest osiągnięcie pożądanej równowagi. Kręgosłup i kończyny dolne kształtują się przez pierwsze lata życia człowieka. Nawet naturalne, fizjologiczne zachowania we wczesnym dzieciństwie mogą stać się przyczyną zniekształceń. I tak np. lordoza szyjna tworzy się przy unoszeniu głowy dziecka do góry oraz rozglądaniu się na boki, wygięcie w odcinku lędźwiowym poprzez czołganie się i raczkowanie, natomiast łuki stóp wyrabiają się gdy dziecko uczy się chodzić po różnie ukształtowanych powierzchniach. Musimy zatem pamiętać, że dziecko przychodzi na świat bez łuków stóp, które formują się dopiero w trakcie chodzenia.
Najważniejsze jest więc by dziecko nie poruszało się po twardych powierzchniach na boso, ale w miękkim dopasowanym obuwiu. Przy wyborze butów należy zwrócić szczególną uwagę na to czy podeszwa jest wystarczająco miękka, tak aby nie blokowała ruchów stopy, czy obszar u nasady palców jest wystarczająco szeroki by nie ściskał nadmiernie przedstopia i palców. Ważne jest również ustawieni pięty w bucie tak, aby spoczywała ona pod właściwym kątem do podłoża i nie uciekała ani na zewnątrz ani do środka. Zalecane jest natomiast bieganie boso po nierównomiernym i zmiennym podłożu (np. po ogrodzie, trawniku, piasku, porannej rosie, czy kamieniach) dzięki czemu stopa dostosowując się do nierówności pozwoli zbudować silne i elastyczne łuki stóp.
Mechanizm chodzenia i poruszania się ciała jest niezwykle skomplikowanym procesem i wymaga obszernego omówienia. Ponieważ w niniejszym artykule nie jest możliwe przedstawienie go w sposób wyczerpujący, wszystkich zainteresowanych tematem zachęcam do lektury książki „Urodzony aby chodzić” Jamesa Earlsa. W artykule postaram się jednak zaprezentować najważniejsze elementy postawy ciała człowieka, na które, należy zwrócić uwagę, by zapobiec problemom zdrowotnym w przyszłości.
Na początku zachęcam, aby ktoś z naszych bliskich zrobił nam kilka zdjęć w samej bieliźnie z przodu, z tyłu i obu boków ciała. Jest istotne, aby do fotografii przybrać swobodna postawę ciała bez próby prostowania się czy wyciągania J. Analiza wykonanych fotografii będzie pomocna przy ocenie własnej postawy.
Rys. 1. Zdjęcia postawy ciała widok od przodu, prawej strony, tyłu i lewej strony.
Obserwowanie siebie samego powinniśmy zacząć właśnie od stóp, badając czy łuk przyśrodkowy jest uniesiony, czy całkiem opada na podłogę. Możliwości ustawień stóp i ich kształtu może być wiele, a odpowiadają za to różne struktury w obrębie stóp i podudzia. Stopa może przybierać różne ułożenia – patrząc od góry, ułożenie banana z palcami zwróconymi do wewnątrz lub na zewnątrz. Należy porównać łuki przyśrodkowe obu stóp: czy dotykają one podłogi (wtedy mówimy o płaskostopiu) czy może są lekko uniesione albo nadmiernie wydrążone (wysokie podbicie). Tak ustawione stopy pociągają za sobą nieprawidłowe ustawienie kolan, bioder i całego ciała powyżej nich. Najczęściej występują stopy płaskie w których obniżenie łuku przyśrodkowego pociąga kolana do środka ciała, rotując wewnętrznie kości udowe. Należy dodać, że nie zawsze taka kompensacja zachodzi (chociaż jest najczęstsza) dlatego też każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, śledząc, które struktury miękkie (mięśnie, ścięgna, powieź) mogą brać udział w tych nieprawidłowościach. Szczegóły zostaną opisane dokładniej w kolejnej części artykułu.
Patrząc na zdjęcie tylnej części ciała obserwujemy czy ścięgno Achillesa jest przedłużeniem pięty, czy może pięta przechyla się do środka (koślawe ustawienie) lub na zewnątrz (ustawienie szpotawe) w stosunku do ścięgna Achillesa.
Rys. 2. Pięta koślawa, pięta neutralna i szpotawe ustawienie.
Patrząc na zdjęcie boku ciała analizujemy jak zachowują się golenie w stosunku do stopy. Określamy dwa najważniejsze w tym momencie dla nas punkty, kostka boczna i głowa kości strzałkowej. Prawidłowo powinny one tworzyć linię prostopadłą do podłoża, ale często jednak goleń układa się w pochyleniu do przód lub do tyłu jak widać to na rys. 3.
Rys. 3. Pochylenie goleni do przód, neutralne ustawienie, pochylenie goleni do tyłu.
Najprostszym sposobem oceny własnej stopy jest obserwacja, czy pojawiają się na niej nagniotki. Jeśli nie ma ich w ogóle pod stopami to znaczy, że obciążenie stopy jest prawidłowe. Gdy znajdziemy je pod piętą, I i V palcem to również można przyjąć, że stopa jest prawidłowo obciążona aczkolwiek mało elastyczna. Natomiast w przypadku gdy znajdziemy zgrubienie skóry pod II, III lub IV palcem to możemy być pewni, że mamy problem z łukiem poprzecznym stopy. Możemy przeprowadzić prosty test, który pozwoli nam ocenić jak ustawione są nasze stopy.
Przy prawidłowym ustawieniu ciała i stóp, powinniśmy czuć równomierne obciążenie na wszystkich tych elementach. Jeśli czujemy, że nie mamy prawidłowego rozłożenia masy ciała na trójkącie stopy (pięta, I i V palec) oznacza to, że stopa nie jest w równowadze.
Może to wynikać z problemu w obrębie mięśni oplatających stopę (stopa i podudzie) lub tego, w jaki sposób ułożone są pozostałe części ciała aż do samej głowy.
Test: Stoimy w swobodnej pozycji oceniając w jaki sposób czujemy obciążenie na stopach. Pomocne może okazać się zamknięcie oczu. Warto spróbować określić procentowo rozłożenie ciężaru ciała na jednej i drugiej nodze, następnie ocenić każdą z nich z osobna i zorientować się w której części ciężar ciała jest odczuwany: z przodu czy z tyłu stopy, na wewnętrznej ( pod I palcem) czy zewnętrznej krawędzi stopy (brzeg boczny od piety do V palca).
Dobrym przykładem „wytrącenia z równowagi„ są buty na wysokim obcasie, przez co kobiety chodzące na szpilkach częściej mają problemy bólowe stóp, łydek i/lub kręgosłupa lędźwiowego. Nie dotyczy to oczywiście wszystkich, niektóre dopiero po ich ściągnięciu odczuwają dolegliwości, ze względu na wcześniejsze dostosowanie się ciała do wysokiego obcasa. W trakcie noszenia butów na wysokim obcasie cały ciężar ciała przenosi się na przodostopie, pięta przestaje spełniać funkcję podporową, a ciało by pozostać w równowadze i nie przewrócić się do przodu, musi napiąć mięśnie łydki. Długotrwałe noszenie takiego obuwia prowadzi do przeciążeń, dlatego zdrowsze dla stóp i całej postawy ciała są buty na płaskiej podeszwie.
Nieprawidłowe obciążenie stóp jest również powodem pojawienia się i utrwalania dość powszechnej dolegliwości palucha koślawego (hallux valgus). Rehabilitacja palucha koślawego nie ogranicza się jedynie do terapii na samej stopie, ale obejmuje również pracę z całymi kończynami i tułowiem, ponieważ na to aby stopa przetaczała się prawidłowo podczas chodzenia konieczna jest zmiana całej postawy. Po pracy na stopach wielu z moich pacjentów odczuwa bardzo dużą swobodę i elastyczność, co sprawia, że niektórzy nawet zaraz po terapii wybierają spacer do domu zamiast komunikacji miejskiej. Wielu pacjentów jest zaskoczonych pozytywnymi zmianami i z niedowierzaniem opowiada innym o przyjemności i odczuwaniu lekkości całego ciała po terapii stóp.
Doświadczenie
Wykwalifikowany i doświadczony zespół specjalistów.
Komfort
Terapia manualna jak i ćwiczenia w jednoosobowych salach rehabilitacyjnych.
Kompleksowość
Wszystkie dodatkowe zabiegi (fizykoterapia, kinesiotaping, dry needling) w cenie zabiegu.
Dostępność
Stały kontakt z fizjoterapeutą prowadzącym przez 7 dni w tygodniu.
Autor
karol dajas rehabilitacja
KAROL DAJAS
FIZJOTERAPEUTA
Diagnostyka i rehabilitacja chorób i dysfunkcji narządu ruchu.
Umów wizytę ONLINE
więcej informacji…
SPECJALIZACJA
Diagnostyka i rehabilitacja chorób i dysfunkcji narządu ruchu:
- rehabilitacja kręgosłupa
- rehabilitacja pourazowa
- rehabilitacja pooperacyjna
- terapia po urazach sportowych
- terapia w stanach ostrych
- skuteczna rehabilitacja w dolegliwościach przewlekłych
WYKSZTAŁCENIE
Magister Fizjoterapii
Fizjoterapeuta – Absolwent Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, specjalizujący się w rehabilitacji kręgosłupa i wad postawy ciał. Doświadczenie zawodowe zdobyte w specjalistycznych ośrodkach medycznych. Wieloletnia praktyka w rehabilitacji pacjentów z chorobami przewlekłymi narządu ruchu, sportowcami, bólami związanymi z wadami postawy. Specjalista Integracji Strukturalnej KMI w koncepcji Anatomy Trains, rehabilitacji funkcjonalnej oraz pourazowej.
Kursy/Szkolenia
- Terapeuta strukturalnej pracy z ciałem KMI w koncepcji Anatomy Trains, ATSI II,
- Terapeuta strukturalnej pracy z ciałem metodą Zoga w koncepcji Anatomy Trains,
- Certyfikowany międzynarodowy terapeuta metody ortopedycznej Cyriax ETGOM,
- Terapeuta metody PNF,
- Terapeuta Kinesiotaping,
Publikacje / Konferencje:
– Konferencja Naukowa Wydziału Nauk o Zdrowiu oraz Wydział Turystyki i Wychowania Fizycznego, Wyższej Szkoły Społeczno – Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie, 27.03.2015 pt. „Problemy podologii – diagnostyka, leczenie i profilaktyka. Biomechanika stopy”, Wykład: „Stopy dzieci w wieku przedszkolnym. Rodzaje deformacji, przyczyny, leczenie” Jacek Karski, Karol Dajas, Klaudia Karska, Tomasz Karski
– „Stresy i inne zagrożenia w ciąży na podstawie wywiadów od matek a zaburzenia narządów ruchu dzieci” [aut.] Jacek Karski ,Karol Dajas , Agnieszka Kocińska , Paweł Jakubowski. W:Między literaturą a medycyną część X człowiek wobec sytuacji ekstremalnych, Łoch E. Flis-Czerniak E. Wallner G. Bobowski S. Red. wydawnictwo: UMCS , rok wydania 2014, wydanie I
– „Stopa u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym – zagrożenia i deformacje. Możliwości profilaktyki i leczenia”.(The foot in kindergarten and school age – risk and deformities. The possibilities of prevention and treatment.). [aut.] Jacek Karski, Karol Dajas, Tomasz Karski, Zbigniew Kędzierski, Klaudia Karska. W: Obuwie : bezpieczeństwo i funkcjonalność. Red. Lidia Przyjemska, Bożena Rajchel-Chyla Kraków 2012, Instytut Przemysłu Skórzanego, s. 105-119, bibliogr. sum, 978-83-9321-50-2-7.
Praca zawodowa:
- Centrum Pielegniarstwa Środowiskowo-Rodzinnego i Rehabilitacji w Sandomierzu, 2011-2013
- Magna Care Center, Wimborne Minster, England 2013-2014
- Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny „Natura” Jadwiga i Jerzy Stodolny w Busko Zdrój, 2014-2016.
Zobacz również: