Neuralgia potyliczna
Poruszane tematy
Neuralgia potyliczna to przewlekły zespół bólowy, który obejmuje tył głowy i górny kark. Najczęściej dotyczy jednej strony głowy, rzadko zdarza się, że obejmuje obydwie. Związany jest z podrażnieniem bądź uszkodzeniem korzenia C2 i nerwu potylicznego, najczęściej większego.
Wyróżnia się trzy nerwy potyliczne, większy, mniejszy oraz trzeci. Nerw potyliczny większy ma swój początek w korzeniu C2 i dalej biegnie do góry przez mięśnie karku, opuszczając mięsień czworoboczny w odległości około 2 cm od linii środkowej, 2 cm powyżej górnej linii karku.
Z kolei nerw potyliczny mniejszy, biegnie bocznie od większego, kierując się ku górze na powierzchni mięśnia mostkowo-sutkowo-obojczykowego i tam odpowiada za unerwienie tylno-bocznego czepca. Trzeci nerw potyliczny położony jest w odległości około 1cm od boku do linii pośrodkowej. Od nerwu potylicznego większego, położony jest niżej oraz bardziej przyśrodkowo.
Przyczyną jest najczęściej przewlekłe napięcie mięśni karku bądź uraz jego okolicy lub uraz nerwu i jego okolicy. Jako przyczynę podaje się również uraz nerwu przez czepiec w przypadku wystąpienia przerostowego zwłóknienia czepca i tkanki podskórnej. Ponadto przyczyną może być guz tłuszczak lub zwyrodnieniowa ciasnota górnego odcinka szyjnego, w szczególności C1-C2. Zniekształcenia podstawy czaszki, guzy tylnej jamy i górnego odcinka szyjnego a także ucisk korzenia C2 przez tętnicę kręgową.
Występowanie neuralgii potylicznej stwierdza się także po zabiegach chirurgicznych guzów kąta mostkowo-móżdżkowego oraz po neuralgii nerwu trójdzielnego. Jako inne przyczyny podaje się także cukrzycę, dne oraz chorobę nowotworową. Dolegliwości bólowe mają miejsce w okolicy potylicznej oraz podpotylicznej. Mają charakter stały, mogą jednak okresowo występować napadowe zaostrzenia w obszarze unerwienia nerwu potylicznego. Napady mogą się powtarzać z różną częstotliwością. Poza dolegliwościami bólowymi dochodzić może do zaburzeń wzrokowych, zawrotów, nudności. Odczuwane są także szumy w uszach oraz drętwienie powłok głowy. Jest to prowokowane przez dotykanie stref spustowych. Pacjenci najczęściej są w stanie dokładnie określić punkt, w którym odczuwają szczególną wrażliwość i ból. W tym celu również przeprowadza się badanie Tinella. W jego wyniku można stwierdzić niedoczulicę bądź przeczulicę, która występuje w obszarze unerwienia przez nerw potyliczny większy. Poza tymi dolegliwościami, mogą dołączać się objawy mielopatii.
Diagnoza
Dla zdiagnozowania tego zespołu chorobowego, przede wszystkim przeprowadza się wywiad z pacjentem oraz badanie fizykalne. Często przeprowadza się rezonans magnetyczny mózgowia oraz szyjnego odcinka kręgosłupa. W diagnostyce neuralgii nerwu potylicznego większego, duże znaczenie ma ustąpienie dolegliwości bólowych po podaniu znieczulenia miejscowego.
Rehabilitacja
W rehabilitacji stosuje się ciepło, metody technik powięziowych, punkty spustowe, kinesiotaping. Rehabilitacja wspomagana jest leczeniem farmakologicznym – leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Także leki przeciwdepresyjne, przeciwwirusowe i sterydy. Jeżeli leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych efektów, stosuje się leczenie operacyjne. Polega ono na chirurgicznym odbarczeniu korzenia C2. Stosuje się również metodę uszkodzenia nerwu potylicznego poprzez przecięcie pnia nerwu, przecięcie korzenia C2, przecięcie zwoju C2 lub wycięcie całkowite zwoju C2. W 70 do 90% przypadków, ma miejsce znaczna poprawa, jednak bez pełnego ustąpienia dolegliwości.
W momencie gdy podjęta zostaje decyzja o leczeniu chirurgicznym i stosuje się metodę przecięcia nerwów potylicznych większych, rokowania są dobre. W przypadku gdy dolegliwości bólowe nawracają, stwierdzono iż dobre efekty uzyskuje się poprzez ponowne wykonanie leczenia operacyjnego poprzez zastosowanie metody powtórnego przecięcia nerwów potylicznych większych. Pozwala to na znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych.
mgr Artur Zemła
FIZJOTERAPEUTA
Diagnostyka i rehabilitacja chorób i dysfunkcji narządu ruchu.
Umów wizytę ONLINE
SPECJALIZACJA
Diagnostyka, terapia chorób i dysfunkcji kręgosłupa:
- dyskopatia (przepuklina, wypuklina, sekwestr dysku)
- niestabilność, zaburzenia czynnościowe
- rehabilitacja pooperacyjna, po urazach
- terapia w stanach ostrych
- rehabilitacja w stanach przewlekłych, skomplikowanych
- kręgozmyk, stenoza kanału, zwyrodnienia
Zobacz również: